Trong bối cảnh môi trường ngày càng ô nhiễm và biến đổi khí hậu đang diễn ra, nhu cầu tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Năng lượng sạch là nguồn năng lượng không tạo ra chất thải độc hại trong quá trình sản xuất, được xem là giải pháp thay thế cho nhiên liệu hóa thạch truyền thống.
Năng lượng sạch là gì?
Năng lượng sạch là nguồn năng lượng có thể tái tạo được từ tự nhiên. Nguồn năng lượng này không tạo ra chất thải độc hại trong quá trình sản xuất, giúp bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực đến biến đổi khí hậu.
Một số ví dụ về năng lượng sạch bao gồm năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng địa nhiệt, năng lượng thủy điện và khí tự nhiên.
Năng lượng sạch có phải năng lượng tái tạo?
Phân biệt khái niệm năng lượng sạch và năng lượng tái tạo
Năng lượng sạch và năng lượng tái tạo là hai thuật ngữ thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng chúng không hoàn toàn đồng nghĩa. Năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có thể được bổ sung tự nhiên trong một khoảng thời gian ngắn hơn so với thời gian tiêu thụ, ví dụ như năng lượng mặt trời, gió, nước, địa nhiệt và sinh khối.
Trong khi đó, năng lượng sạch là nguồn năng lượng không gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất và sử dụng, bao gồm cả năng lượng tái tạo và một số nguồn năng lượng khác.
Sự khác biệt chính giữa hai khái niệm này nằm ở khía cạnh tác động đến môi trường. Năng lượng tái tạo tập trung vào khả năng phục hồi của nguồn năng lượng, trong khi năng lượng sạch nhấn mạnh đến việc giảm thiểu hoặc loại bỏ ô nhiễm. Điều này có nghĩa là tất cả năng lượng tái tạo đều là năng lượng sạch, nhưng không phải tất cả năng lượng sạch đều là năng lượng tái tạo.
Ví dụ, năng lượng hạt nhân được coi là năng lượng sạch vì không phát thải khí nhà kính, nhưng không phải là năng lượng tái tạo vì nhiên liệu hạt nhân có hạn.
Mối quan hệ giữa năng lượng sạch và năng lượng tái tạo
Mặc dù có sự khác biệt, năng lượng sạch và năng lượng tái tạo có mối quan hệ mật thiết và bổ sung cho nhau. Việc phát triển năng lượng tái tạo là một trong những giải pháp quan trọng nhất để đạt được mục tiêu năng lượng sạch, vì hầu hết các nguồn năng lượng tái tạo đều là năng lượng sạch.
Đồng thời, việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo, tạo ra một vòng tuần hoàn tích cực.
Các loại năng lượng sạch phổ biến hiện nay
Năng lượng sinh khối
Năng lượng sinh khối là dạng năng lượng tái tạo có nguồn gốc từ các vật liệu hữu cơ, bao gồm cây trồng, chất thải nông nghiệp và chất thải từ gỗ. Quá trình chuyển đổi sinh khối thành năng lượng thường diễn ra thông qua đốt trực tiếp, khí hóa hoặc lên men. Đây là nguồn năng lượng lâu đời, được con người sử dụng từ khi biết đốt củi.
Tại Việt Nam, với ngành nông nghiệp phát triển, tiềm năng về năng lượng sinh khối là rất lớn. Các nhà máy điện sinh khối sử dụng phế phẩm nông nghiệp đang dần được xây dựng, góp phần giảm thiểu chất thải và tạo ra nguồn năng lượng ổn định.
Ví dụ, các nhà máy điện sinh khối sử dụng bã mía từ các nhà máy đường hoặc các lò đốt chất thải nông nghiệp để tạo ra nhiệt năng và điện năng. Gỗ viên nén, rơm rạ và các loại phế phẩm nông nghiệp khác cũng được sử dụng rộng rãi.
Năng lượng mặt trời
Năng lượng mặt trời được tạo ra từ bức xạ mặt trời, chuyển đổi thành điện năng hoặc nhiệt năng thông qua các tấm pin mặt trời hoặc hệ thống tập trung năng lượng mặt trời. Nguyên lý hoạt động dựa trên hiệu ứng quang điện. Với điều kiện nắng nóng quanh năm, Việt Nam có tiềm năng rất lớn về năng lượng mặt trời.
Các dự án điện mặt trời đang được triển khai mạnh mẽ trên cả nước, từ các hộ gia đình đến các trang trại quy mô công nghiệp. Ví dụ như hệ thống điện mặt trời áp mái được lắp đặt trên các hộ gia đình và doanh nghiệp, các trang trại điện mặt trời quy mô lớn và các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời như đèn đường, máy nước nóng năng lượng mặt trời.
Năng lượng gió
Năng lượng gió được tạo ra từ sức gió, thông qua việc sử dụng các tua-bin gió để chuyển động quay của cánh quạt thành điện năng. Với bờ biển dài và nhiều vùng có sức gió tốt, Việt Nam có tiềm năng lớn về điện gió.
Các dự án điện gió đang được phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là ở các tỉnh ven biển miền Trung và miền Nam. Các trang trại điện gió ngoài khơi và trên bờ, các tua-bin gió nhỏ được lắp đặt cho mục đích dân dụng là những ví dụ điển hình.
Năng lượng địa nhiệt
Năng lượng địa nhiệt được tạo ra từ nhiệt lượng của Trái Đất, thông qua việc khai thác nước nóng và hơi nước từ lòng đất để sản xuất điện hoặc sử dụng trực tiếp cho sưởi ấm.
Việt Nam có một số khu vực có tiềm năng địa nhiệt, nhưng việc khai thác vẫn còn hạn chế. Cần có thêm nghiên cứu và đầu tư để phát triển nguồn năng lượng này. Ví dụ như các nhà máy điện địa nhiệt sử dụng hơi nước từ các giếng địa nhiệt để chạy tuabin, các hệ thống sưởi ấm địa nhiệt cho các tòa nhà và khu dân cư.
Thủy điện
Thủy điện là nguồn năng lượng được tạo ra từ sức nước, thông qua việc sử dụng các đập thủy điện để tạo ra dòng chảy mạnh, làm quay tuabin và sản xuất điện. Việt Nam có mạng lưới sông ngòi dày đặc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thủy điện.
Thủy điện đã đóng góp một phần lớn vào nguồn cung cấp điện của đất nước. Các đập thủy điện lớn như Hòa Bình, Sơn La và các nhà máy thủy điện nhỏ trên các sông suối là những ví dụ tiêu biểu.
Tiềm năng năng lượng sạch tại Việt Nam
Tiềm năng phát triển năng lượng sạch ở Việt Nam là vô cùng lớn. Đất nước chúng ta được thiên nhiên ưu đãi với nguồn tài nguyên phong phú, từ ánh sáng mặt trời dồi dào, những cơn gió mạnh mẽ, nguồn nước dồi dào đến nguồn sinh khối khổng lồ từ nông nghiệp.
Hơn nữa, Chính phủ Việt Nam cũng đã và đang ban hành nhiều chính sách khuyến khích phát triển năng lượng sạch, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện tại, năng lượng sạch mới chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng cơ cấu năng lượng tiêu thụ của quốc gia.
Dù vậy, tín hiệu đáng mừng là tỷ lệ sử dụng năng lượng sạch đang có xu hướng tăng lên, cho thấy sự chuyển dịch tích cực của xã hội.
Năng lượng sạch đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết các thách thức về môi trường và an ninh năng lượng mà Việt Nam đang đối mặt. Với những lợi thế sẵn có, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về phát triển năng lượng sạch. Điều này đòi hỏi sự chung tay góp sức của cả Chính phủ và người dân, cùng nỗ lực không ngừng để đưa năng lượng sạch vào cuộc sống.
Nhằm thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của ngành năng lượng sạch tại Việt Nam, Triển lãm và Hội thảo quốc tế về Công nghệ Tiết kiệm Năng lượng và Năng lượng Sạch (VCAE) sẽ được tổ chức vào [thời gian và địa điểm tổ chức]. Đây là cơ hội tuyệt vời để các doanh nghiệp, chuyên gia và nhà đầu tư trong và ngoài nước gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm, giới thiệu các công nghệ tiên tiến và tìm kiếm cơ hội hợp tác.
TRIỂN LÃM QUỐC TẾ NĂNG LƯỢNG VCAE EXPO 2025
📅 Thời gian: 24-26/4/2025
📍 Địa điểm: Trung tâm Hội nghị Quốc tế ICE Hanoi, 91 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội